Szukaj na tym blogu

24.02.2014

Fjøsnissen & Julenissen [CZĘŚĆ 4]

Coś o norweskiej tradycji ...





28. Det fortelles også mange historier om at nissene ikke likte at man jobbet sent på kveld. På en gård jobbet man gjerne langt utover natten. 


Istnieje wiele opowieści o Mikołajach, którym nie podobało się gdy ktoś pracował do późnych godzin wieczornych. Na gospodarstwie, pewna osoba często pracowała długo w nocy.





29. Nissen ble ergerlig og en kveld sparket han til en ertesekk så den falt nedover trappen

Mikołaj został urażony (trochę zirytowany) i jednej nocy kopnął w worek grochu, który spadł ze schodów.





30. Man kunne tydelig høre ertene trille hele natten, men neste morgen sto ertesekken like full og på samme plass som før. 

Można było wyraźnie usłyszeć groszek toczący się przez całą noc, ale rano worek grochu stał tak samo pełny i w tym samym miejscu co wcześniej.




31. På en annen gård tok heller ikke folk hensyn til nissen. De arbeidet langt utover natten og satte aldri frem grøt om julekvelden. 

Na innej farmie ludzie raczej nie brali pod uwagę Mikołaja. Pracowali do późna w nocy i nie zostawiali owsianki na Wigilię.






32.Da hevnet nissen seg grusomt. En morgen folkene kom ut, fant de den beste melkekua stappet ned i en tønne. 

Wówczas Mikołaj zemścił się okrutnie. Pewnego ranka ludzie wyszli i znaleźli najlepszą krowę mleczną nadzianą w beczkę




33. Ryggen var brukket, og halen og bena sto rett til værs.  

Miała złamany kręgosłup, a ogon i nogi stały prosto.





34. Tilsvarende ble tilsynelatende uforklarlige fenomener ofte forklart med at nissen hadde vært på ferde. 

Podobnie często pozorne tajemnicze zjawiska pokazywały, że Mikołaj istniał.





35. Nissen gjorde for eksempel fantestreker som å flytte oksen inn stallen og hesten inn i fjøset. Var man på godfot med nissen, ble det fortalt om at de hjalp til på gården. 

Mikołaj robił np. wybryki jak przenoszenie byka do stajni i konia do stodoły. Jeśli byłeś w dobrych stosunkach z Mikołajem, mówiło się, że pomagały w gospodarstwie.





36. Således var det for eksempel flere steder skikk å ikke bare sette ut grøt til nissen julenatta, men også å la restene av julematen stå framme på bordet natta over for at nissen skulle forsyne seg. 


Tak więc było na przykład, w niektórych miejscach przyjętą uprzejmością (praktyką), aby zostawić nie tylko owsiankę dla Mikołaja w noc Bożego Narodzenia, ale także pozostawiać resztki żywności z Bożego Narodzenia na stole do następnego dnia aby Mikołaj mógł się poczęstować.





37. En av nissene i Eikevika på Asmaløa varslet gamle Johanne når kuene kalvet ved å slå med blikkspann på ruten 

Jeden z Mikołajów w Eikevika na Asmaløa, poinformował starego John'a, kiedy krowa ocieliła się obracając (metalową) puszką, wiadrem na oknie.






38. Man tok hensyn til nissen. En mann hadde bygget seg et nytt fjøs og flyttet kuene inn der. En kveld kjente han noe som dro ham i buksebeinet. 

Jeden wziął pod uwagę Mikołaja. Mężczyzna zbudował nową stodołę i przeniósł tam krowy. Pewnego wieczoru poczuł, że coś go ciągnie za nogawkę. 






39. Det var en nisse som stod der: ”Du får flytte det nye fjøset ditt, Gullbrand miger (to pi, sikac) på bordet mitt!” sa han. Og da var det ingen annen råd enn at mannen måtte flytte fjøset. 

Był tam Mikołaj, który stał z boku "Masz przenieść nową oborę, Gullbrand robi siusiu na moim stole", powiedział. A kiedy nie było innego sposobu, człowiek musiał przenieść stodołę. 



40. Forsvant nissen? - Mikołaj zniknął?


41. Etter hvert som møter med nissen begynte å bli færre, begynte man å bli redd for at nissefolket holdt på å forsvinne. ”Lyn, torden og især (spesielt) radioen holdt på å ta drepen på nissen” sa en gammel kone.


Ponieważ spotkań z Mikołajem było coraz mniej, zaczęto się obawiać, że Mikołaje będą znikać. "Błyskawice, grzmoty, a zwłaszcza radia miały jakoby zabić Mikołaja" powiedziała stara kobieta.






42. På Brattøa utenfor Halden fant man for mange år siden en død nisse. Og nå var det anledning til å se hva dette var for en underlig skapning. 

Na Brattøa poza Halden znaleziono wiele lat temu martwego Mikołaja. A teraz była okazja, aby zobaczyć, co to było za dziwne stworzenie.






43. Ved nærmere ettersyn viste det seg at nissen var et slags dyr med rød kam, omtrent som en hanekam. Det fortelles at folk fra Hvaler dro i flokk og følge til Brattøa for å se på nissen. 


Po bliższym zbadaniu okazało się, że Mikołaj był rodzajem zwierzęcia z czerwonym czubkiem, wyglądającym prawie jak grzebień. Mówi się, że ludzie z Hvaler udali się w grupach do Brattøa, aby oglądać Mikołaja.





44. ”Han var geléaktig og så tung at de måtte grave han ned der han lå” fortalte man. 


"Był galaretowaty i tak ciężki, że trzeba było go zakopać tam, gdzie leżał", powiedziała jedna osoba.





45. Man mente at det var lynet som hadde gjort det av med (to kill) ham.

Uznano, że piorun go zabił. 



**Hvordan forholde seg til nissen?** - Jak radzić sobie z Mikołajem?


KONIEC


WZIĘTE Z:


Eli Kristine Økland Hausken. (2009). Available at: http://www.uib.no/universitetsmuseet/publikumstilbud/visste-du-at/nissen-i-tro-og-tradisjonUniversitetsmuseet i Bergen




*Ostatnie ważne słowo z tematu bożonarodzeniowego *

  • en skikk = zwyczaj, tradycja
  • juleskikker = Świąteczne tradycje 



Następny temat już wkrótce :)



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Blogger Tips and TricksLatest Tips And TricksBlogger Tricks